Để làm tốt bài thi trắc nghiệm, cần phải có những hiểu biết đầy đủ và đúng đắn về hình thức thi rất phổ biến và hiệu quả này.
Học cho đúng cách
Trước hết, cần làm rõ một điều ngộ nhận tai hại và dai dẳng về hình thức trắc nghiệm, đó là hình thức này chỉ kiểm tra được khả năng nhớ chi tiết, mà không kiểm tra được các kỹ năng tư duy bậc cao hơn. Điều này chỉ đúng với những câu trắc nghiệm tự tạo của những người không chuyên nghiệp. Trong khi đó, như kết quả của các kỳ thi vừa qua cho thấy, những đề thi trắc nghiệm của Việt Nam được viết khá tốt và ngày càng tốt hơn lên, do việc tham khảo các đề thi trắc nghiệm của quốc tế hiện nay rất thuận lợi, dễ dàng.
Vì vậy, để chuẩn bị tốt cho kỳ thi trắc nghiệm – thật ra cũng như bất cứ kỳ thi nào khác – thì trước hết, các em phải biết học cho đúng cách, chứ không chỉ nhồi nhét vào đầu thật nhiều chi tiết rời rạc (vì nghĩ rằng trắc nghiệm sẽ thiên về kiểm tra chi tiết). Khi tập trung quá nhiều vào chi tiết, các em sẽ chỉ sử dụng bộ nhớ ngắn hạn, và chắc chắn sẽ rơi vào tình trạng học bài sau quên bài trước. Chính vì vậy, có một điều tưởng chừng nghịch lý, đó là kỳ thi càng đòi hỏi trí nhớ về chi tiết thì các em lại càng cần phải luyện tư duy tổng quát cho thật nhạy bén, sắc sảo.
Những lời khuyên chung
Sau đây là lời khuyên chung khi ôn tập cho mọi môn học và mọi hình thức thi:
1. Nhìn lướt qua toàn bộ chương trình để nắm được các chủ đề và vấn đề trọng tâm cần giải quyết ở mỗi chủ đề.
2. Xác định các khái niệm cơ bản và hiểu rõ định nghĩa của các khái niệm này trong từng chủ đề
3. Hiểu rõ và thực hành thành thục các phương pháp (thông qua các công thức đã được chứng minh) giải quyết những vấn đề đã được đặt ra cho mỗi chủ đề
Chỉ khi nào đã nắm vững những điều trên, các em mới có thể tiếp tục chuẩn bị sâu hơn cho hình thức thi trắc nghiệm, như sau:
4. Tự kiểm tra sau mỗi bài học (mỗi chủ đề) bằng các bài trắc nghiệm đã được soạn sẵn. Các em có thể sử dụng các tài liệu do giáo viên môn học giới thiệu hoặc được cung cấp trên thị trường; điều quan trọng là thực hiện đều đặn hằng ngày.
5. Thường xuyên trao đổi với bạn bè cùng lớp, các thầy cô; tham gia các câu lạc bộ, các diễn đàn để hỏi thêm về các khái niệm chưa hiểu rõ, hoặc trao đổi các cách giải quyết khác nhau cho cùng một vấn đề.
6. Ghi nhận những lỗi sai của mình (có thể dễ dàng làm được bằng các loại sách ôn tập), tìm hiểu nguyên nhân, và thỉnh thoảng lại tự kiểm tra lại để xem mức tiến bộ của chính mình.
Nói một cách ngắn gọn: cần tiến hành ôn luyện từ từ và đều đều; kiên trì, nhẫn nại, tự lấp đầy các lỗ hổng kiến thức; trao đổi với bạn bè, thầy cô; tự vạch ra một kế hoạch khả thi và tự mình thực hiện kế hoạch do chính mình đã vạch ra. Đó là những lời khuyên bao giờ cũng đúng cho các em với bất kỳ hình thức thi nào, mà đặc biệt là hình thức trắc nghiệm.
Trang Nam (Theo tiến sĩ Vũ Thị Phương Anh -Giám đốc Trung tâm Khảo thí và đánh giá chất lượng ĐHQG TP.HCM)
