Trong cuộc sống đời thường, sự sáng tạo luôn đem đến những thành công. Trong học tập cũng thế, những sáng tạo sẽ làm cho bài học mới lạ, tăng tính hấp dẫn, lôi cuốn người học và tất yếu là sẽ đạt kết quả như mong muốn.
Trước hết, trong học tập, để đạt kết quả cao thì phải luôn sáng tạo và làm chủ kiến thức. Sáng tạo, thể hiện trước nhất, đó là phải luôn biết khái quát vấn đề. Trong một bài học muốn không bỏ sót nội dung thì ta phải biết tìm những ý lớn. Từ ấy, lấy đó làm sườn và sau đó nghiên cứu tài liệu để triển khai thêm theo ý hiểu của mình. Từ ấy nội dung bài sẽ có tính hệ thống, không bị thiếu, bị sót. Ngoài ra, nội dung còn có những ý sáng tạo thú vị và có thể gây ấn tượng tốt trong bài. Tuy nhiên, quan trọng là kiến thức luôn được lưu giữ ngay trong đầu.
Sáng tạo còn thể hiện ở việc biến kiến thức của giáo viên dạy thành của chính mình. Sự sáng tạo thể hiện đơn giản ngay như việc trình bày bài làm, trả lời câu hỏi của giáo viên đối với kiến thức mà giáo viên truyền đạt nhưng lại trình bày theo ngôn ngữ của chính mình và bằng ý hiểu của mình.
Sáng tạo không chỉ ở trong học tập mà còn có ở trong các hoạt động văn hóa, văn nghệ. Thông thường các cuộc thi văn nghệ của sinh viên là các tiết mục múa, hát, độc tấu, đàn…những sinh viên CĐ kế toán K42 khoa Kinh tế -du lịch cùng một số HSSV các lớp khác của Trường CĐN Cơ giới Ninh Bình đã đem đến cuộc thi chào mừng ngày nhà giáo 20-11 năm học 2011-2012 một tiết mục biểu diễn thời trang vô cùng đặc sắc mang đậm chất sinh viên. Điểm đặc biệt là các chất liệu mà các bạn sử dụng để thiết kế thời trang là những hộp caton, vỏ lon, rơm dạ, túi nilon…là những phế phẩm và vật rất dễ để tìm thấy xung quanh ta. Qua bàn tay khéo léo và ý tưởng sáng tạo các bạn đã thiết kế những mẫu trang phục dễ thương, hài hước. Kèm theo mỗi trang phục là những lời bình vô cùng hóm hỉnh. Khán giả đã không nhịn được cười khi chứng kiến cảnh các “người mẫu” biểu diễn. với trang phục váy xòe làm bằng chất liệu nilon còn được đi kèm lời bình đầy sáng tạo và hài hước: “các cô, các bác có thấy em đáng yêu và điệu đà không …là con gái thật tuyệt! thế nên các cô bác đừng có vứt bỏ em bừa bãi nhé vì em nhẹ nhàng, mỏng manh lắm. Bác gió sẽ đưa em đi khắp nơi, lại ảnh hưởng đến môi trường sống của chúng ta thì em xấu hổ lắm”.
Qua cuộc thi các bạn muốn gửi đến toàn thể các sinh viên nhiều thông điệp. Đó là ý thức bảo vệ môi trường ngay từ những hành động nhỏ như vứt giác đúng nơi quy định. Ngoài ra còn là thông điệp về quan điểm thẩm mỹ: Dù xã hội ngày càng tân tiến, đất nước đã “hòa nhập” nhưng chúng ta đừng “hòa tan”. Những trang phục của cô cậu học trò phải luôn phù hợp và chuẩn mực. Tinh khôi trong tà áo dài trắng của các nữ sinh và gọn gàng, năng động trong trang phục nam sinh là những trang phục muôn đời luôn được thừa nhận nét đẹp.
Hoặc như các sinh viên học nghề nấu ăn ngoài sự khéo léo, tinh tế của bàn tay để một món ăn vừa có tính hấp dẫn vừa thể hiện vị ngon, độc đáo thì họ phải có sự tìm tòi những nguyên vật liệu tốt, đảm bảo cùng với sự lựa chọn các loại gia vị phù hợp, liên hệ những gì mình học được trên lớp với thực tế ngoài xã hội để có ý tưởng trang trí đẹp mắt, mới lạ mà không phải là cách trang trí “dập khuôn” như trong sách vở.
Để hình thành và phát triển tính sáng tạo có rất nhiều nguyên nhân. Ngoài sự rèn luyện, tích lũy kinh nghiệm thì sự tác động của môi trường cũng là yếu tố tăng khả năng sáng tạo. Khi ta sống, làm việc, học tập trong môi trường tích cực sẽ có điều kiện tốt hơn trong sự sáng tạo. Ví dụ như học tập ở trường học được trang bi cơ sở vật chất cùng phương pháp giảng dạy tích cực cũng sẽ thúc đẩy tư duy mỗi hoc sinh, sinh viên. Sự sáng tạo không chỉ thể hiện ở những hành động mang tính vĩ mô như phải sáng chế ra một thiết bị, hệ thống điện tử hay những gì lớn lao mà nó hiện hữu ngay trong những việc nhỏ.
Trong học tập phương pháp giảng dạy vô cùng quan trọng, là yếu tố tạo điều kiện cho học sinh, sinh viên phát huy tính sáng tạo. Chẳng hạn như việc “cô gợi ý, trò trả lời” thay vì học sinh cũng nhìn vào sách vở mà đọc ra như thế hiệu quả không cao. Đôi khi HSSV còn ỉ lại vì cho rằng đã có hết trong sách vở rồi không cần phải suy nghĩ. Đó là phương pháp dạy của các thầy cô trong Khoa Sư phạm dạy nghề của Trường CĐN Cơ giới Ninh Bình đã áp dụng vào trong giảng dạy tại lớp CĐ công tác xã hội K43. Đối với bộ môn công tác xã hội với trẻ em, đối tượng là trẻ em, đặc điểm tâm lí phức tạp, nhạy cảm chỉ nói theo sách vở không thôi người nghe sẽ thấy khó hiểu, nắm bắt được những điều đó giáo viên đã đưa những hình ảnh minh họa cùng lời gợi ý và yêu cầu chính sinh viên, trình bày lại bài học theo ngôn ngữ của mình. Với phương pháp này, sinh viên đã tự hình thành cho bản thân lối tư duy phán đoán, phân tích và khả năng khái quát.
Hay với phương pháp học thảo luận nhóm, sắm vai, xây dựng lời thoại … của các môn học nhưBạo lực gia đình, công tác xã hội cá nhân và nhóm…thông qua việc yêu cầu HSSV hóa thân vào nhân vật trong tình huống, GV sẽ khiến HSSV làm quen với việc xử lí, ứng phó linh hoạt với các vấn đề. Ngòai ra còn giúp sinh viên mở rộng kiến thức, vừa hiểu bài lại còn trau dồi ngôn từ và khả năng giao tiếp. Trong quá trình thực hành đóng vai, giáo viên đã quay lại video sao đó trình chiếu lại cho sinh viên xem để tự đánh giá xem mình đã làm được gì và chưa làm được gì từ đó có những điều chỉnh để bài học lần sau hoàn thiện hơn.
Bên cạnh đó, chính sự thân thiện gần gũi giữa thầy và trò khiến HSSV cũng thấy thoải mái, thích học hơn và có điều kiện để hình thành, phát triển tính sáng tạo. Chính phương pháp dạy học đổi mới, cùng phẩm chất cao quý của nghề giáo và lòng nhiệt huyết với nghề đã động viên khuyến khích các em trong học tập đặc biệt là phát huy tính sáng tạo trong bản thân mỗi người.
Một trong những kinh nghiệm để rèn luyện tính sáng tạo đó là việc thường xuyên mang giấy bút bên mình. Nhiều khi ý tưởng xuất hiện vào những lúc không ngờ tới, lúc đó hãy nắm bắt và ghi chép lại ngay. Khi học và ôn thi cũng vậy, lời giải và ý tưởng có thể bất ngờ nảy ra, từ một tờ giấy nhỏ và một chiếc bút sẽ là công cụ để lưu giữ ý tưởng đó.
Là SV của Khoa Kinh tế du lịch, lại học văn bằng hai của Khoa Sư phạm… em sẽ không bao giờ quên được những PP dạy học tích cực và tình cảm của các thày cô. Đó chính là yếu tố giúp SV chúng em hình thành, phát triển tính sáng tạo, để sau này khi cọ sát với thực tế nghề nghiệp, sẽ hiệu quả hơn.
Nguyễn Thị Mơ
Lớp CĐN Công tác xã hội K43Đ3
